Kim jest Abi i dlaczego budzi tyle emocji?

Administrator Bezpieczeństwa Informacji (ABI) to kluczowa postać odpowiedzialna za ochronę danych osobowych w organizacji, powołana w polskim prawie przez ustawę o ochronie danych osobowych z 1997 roku. W ostatnich latach ABI budził szczególne emocje głównie z uwagi na zakres swojej odpowiedzialności, rosnące znaczenie bezpieczeństwa informacji oraz rewolucyjne zmiany prawne obejmujące przejście od ABI do Inspektora Ochrony Danych po wejściu w życie RODO^[1][2][3][4].

Kim jest ABI – istota funkcji prawnej

ABI to oficjalna funkcja prawna w organizacji, wyznaczona i nadzorowana przez administratora danych osobowych (ADO). Głównym zadaniem ABI było zapewnienie, że wszystkie operacje związane z przetwarzaniem danych osobowych są zgodne z aktualnymi przepisami oraz wewnętrznymi procedurami organizacji^[1][2]. Administrator Bezpieczeństwa Informacji dbał o wdrożenie i utrzymanie niezbędnych środków ochrony technicznej i organizacyjnej, by minimalizować ryzyka naruszenia bezpieczeństwa danych^[2][3][4].

Kluczowym wyróżnikiem ABI była jego niezależność w realizacji zadań – odpowiadał bezpośrednio przed administratorem danych, monitorując i kontrolując przestrzeganie prawa oraz standardów w firmie^[3].

Zakres obowiązków ABI

Administrator Bezpieczeństwa Informacji odpowiadał za kontrolę zgodności przetwarzania danych osobowych z przepisami, nadzór nad dokumentacją oraz stosowanymi środkami ochrony. Osoba pełniąca tę rolę musiała opracowywać oraz aktualizować dokumentację ochrony danych, weryfikować i rekomendować adekwatne zabezpieczenia techniczne, a także kontrolować ich stosowanie w praktyce^[2][3][4].

ABI prowadził też szkolenia i nadzorował osoby upoważnione do przetwarzania danych, co było kluczowym elementem budowania kultury bezpieczeństwa w organizacji^[3]. Ważnym obowiązkiem ABI było raportowanie do administratora danych o wszelkich nieprawidłowościach i naruszeniach związanych z ochroną danych osobowych^[2].

ABI odpowiadał także za prowadzenie rejestru zbiorów danych osobowych, a przed wejściem w życie RODO był wpisywany do publicznego rejestru prowadzonego przez GIODO^[1].

Wymogi formalne i powołanie ABI

ABI musiał być osobą fizyczną, mającą pełną zdolność do czynności prawnych, niekaraną za przestępstwa umyślne oraz posiadającą odpowiednią wiedzę z zakresu ochrony danych osobowych^[2][4]. Funkcja ABI nie była obowiązkowa – decyzja o jego powołaniu należała do administratora danych osobowych. W przypadku braku powołania ABI, obowiązki te przejmował automatycznie ADO^[4], co prowadziło do różnych rozwiązań w praktyce oraz zróżnicowania poziomu realizacji zadań związanych z ochroną danych osobowych^[2][4].

Wybór osób na tę funkcję często budził emocje, ponieważ odpowiadali oni za jakość i bezpieczeństwo procesów przetwarzania danych, co miało realny wpływ na ryzyko kar i wizerunek organizacji^[3].

Zmiany prawne – przejście od ABI do IOD

Największe zmiany w funkcjonowaniu ABI nastąpiły wraz z wejściem w życie RODO 25 maja 2018 roku. Instytucja ABI została formalnie zastąpiona przez Inspektora Ochrony Danych (IOD). Proces przejściowy trwał do końca sierpnia 2018 r., kiedy to osoby pełniące dotąd funkcję ABI pełniły przejściowo rolę IOD^[1].

Zmiana ta była reakcją na potrzebę dostosowania polskiego systemu ochrony danych do europejskich standardów, a także na rosnące wymagania wobec organizacji w zakresie bezpieczeństwa i przejrzystości przetwarzania danych^[1].

Dlaczego ABI budził emocje?

ABI budził wiele emocji głównie ze względu na zakres odpowiedzialności i bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo danych osobowych. Pełniący tę funkcję często byli postrzegani jako „strażnicy” prywatności i praworządności w organizacji, co generowało duże oczekiwania, presję i wymagało wysokiego poziomu kompetencji^[3]. Ponadto zmiany prawne i przejście na instytucję IOD wywołały liczne dyskusje dotyczące profesjonalizacji oraz roli, jaką powinni pełnić specjaliści ds. ochrony danych^[1][4].

Obowiązek monitorowania praktycznie wszystkich aspektów ochrony danych, szkolenia personelu oraz reagowania na incydenty naruszenia bezpieczeństwa, sprawiał, że ABI był często w centrum zainteresowania zarówno w środowisku prawnym, jak i wśród zarządów firm^[2][3].

Podsumowanie

ABI to funkcja historycznie kluczowa dla zapewnienia bezpieczeństwa danych osobowych w organizacjach w Polsce. Było to stanowisko wymagające zaufania, odpowiedzialności i wysokich kwalifikacji. Z chwilą wejścia w życie RODO odpowiedzialność ta przeniosła się na Inspektorów Ochrony Danych, ale znaczenie, jakie nadano ABI, na stałe wpisało się w rozwój polskiego systemu ochrony danych osobowych^[1][2][3][4].

Źródła:

• [1] https://pl.wikipedia.org/wiki/Administrator_bezpiecze%C5%84stwa_informacji
• [2] https://osobowedane.pl/co-to-jest-abi-i-czym-sie-rozni-od-ado/
• [3] https://www.webankieta.pl/blog/abi/
• [4] https://www.projektgamma.pl/strefa-wiedzy/artykuly-eksperckie/kim-jest-abi/